لطفاً جهت مشاهده كلیك فرمائید

 

اسرار اوقات نماز
افضل اوقات نماز سه وقت است: هنگام ظهر، مغرب و هنگام سحر؛ خداوند دوست دارد كه برای قرب به او در این اوقات سه‌گانه نماز به جای آورده شود.    در دین مبین اسلام به اول وقت گذاردن نماز تاكید شده است، اینكه چرا باید نماز را در اوقات معینی بجا آورد و چرا نماز در بعضی اوقات فضیلت بیشتری دارد؟ چند پاسخ می‌توان داد. پاسخ نخست: از امام حسن علیه‌السلام روایت شده است كه فرمود «عده‌ای از یهود نزد پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله وسلم آمدند و داناترین آنها درباره مسائلی از آن حضرت پرسش كرد؛ یكی از پرسش‌ها این بود كه گفت «بفرمایید تا بدانم به چه دلیل خداوند عزوجل، این نمازهای پنج‌گانه را در طول شبانه روز در پنج نوبت بر امت تو مقرر فرمود؟»، پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله وسلم فرمود «خورشید را در هنگام زوال، حلقه‌ای است كه به آن داخل‌می شود (1) و در این هنگام، هر چه در میان عرش (آسمان) و زمین است به تسبیح و تحمید پروردگارم زبان می‌گشاید و این همان ساعتی است كه پروردگارم صلوات و رحمت و بركات خود را بر من نازل می‌فرماید و در این موقع بر من و امتم نماز ظهر را واجب كرده و فرموده است «أقم الصلوة لدلوك الشمس الی غَسق اللیل» (2) و این ساعتی است كه در روز قیامت جهنم را در صحرای محشر می‌آورند، پس هیچ مؤمنی نیست كه آن ساعت به نماز ایستاده باشد، مگر آنكه خداوند بدنش را بر آتش حرام سازد. اما نماز عصر، همان ساعتی است كه حضرت آدم علیه‌السلام در آن وقت از شجره ممنوعه تناول كرد و خداوند عز و جل او را از بهشت بیرون راند، پس خداوند فرزندان و ذریه او را به خواندن این نماز (عصر) تا روز قیامت امر و آن را برای امت من اختیار فرمود و این نماز از محبوب‌ترین نمازها نزد خداوند است و مرا به محافظت آن از میان نمازها سفارش فرموده است؛ نماز مغرب همان ساعتی است كه خداوند، حضرت آدم علیه‌السلام بخشود و توبه او را در آن موقع قبول كرد ... و این سه ركعت نماز را بر امت من واجب فرمود و این ساعتی است كه دعا در آن مستجاب می‌شود و پروردگارم به من وعده فرمود كه هر كس در آن موقع در پیشگاهش دعا كند، دعایش را مستجاب فرماید. همین طور نماز عشاء یا نماز خفتن؛ همانا قبر را تاریكی و سیاهی عظیمی است و روز قیامت را نیز تاریكی هولناكی است، پس پروردگارم به من و امتم امر فرموده كه این نماز (عشاء) را بجا آوریم تا روشنی بخش قبرهایمان باشد و نیز برای اینكه به من و امتم نوری در گذشتن از صراط كرامت فرماید و هیچ قدمی نیست كه در راه رفتن برای نماز عشاء برداشته شود، مگر اینكه خداوند عز و جل آن بدن را بر آتش حرام سازد و این نمازی است كه خداوند تعالی برای پیامبران مرسل پیش از من اختیار فرمود، اما نماز صبح؛ وقتی خورشید از میان دو شاخ (یا فرق سر) شیطان طلوع می‌كند، پروردگارم مرا امر فرموده كه قبل از طلوع خورشید، نماز صبح را بجای آورم و پیش از آن كه كافران آفتاب را سجده آورند، امت من خداوند عز و جل را سجده كنند.» (3) پاسخ دوم: امام صادق علیه‌السلام فرمود «هنگامی كه آدم علیه‌السلام از بهشت رانده شد و به زمین هبوط كرد، لكه سیاهی در صورت او پیدا شد و از سر تا پای او را فرا گرفت؛ آن حضرت به سبب این لكه سیاه كه بر تمامی اندامش پدید آمده بود، بسیار اندوهگین و گریان شد، پس جبرئیل نزد آن حضرت آمد و به او گفت «ای آدم! چه چیز تو را چنین به گریه انداخته است؟»، جواب داد «از این سیاهی كه در بدنم پیدا شده گریانم»، جبرئیل گفت «ای آدم! برخیز و نماز كن كه این، وقتِ نماز نخستین است»، پس آدم برخاست و نماز گزارد، آن سیاهی تا گردن او رسید (از صورت او تا گردنش از سیاهی پاك شد)، بار دیگر جبرئیل در نوبت نماز دوم نزد آدم آمد و به او گفت «ای آدم برخیز و نماز بخوان كه این، زمانِ نماز دوم است». آدم برخاست و نماز گزارد و آن سیاهی تا ناف او پایین آمد، باز جبرئیل در وقت نماز سوم نزد او آمد و گفت«ای آدم! برخیز و نماز بخوان كه این، هنگام نماز سوم است»، آدم برخاست و نماز گزارد و آن سیاهی به زانوهای او رسید، بار دیگر جبرئیل در وقت نماز چهارم آمد، آدم برخاست و نماز خواند و همچنین وقت نماز پنجم باز آمد و گفت «وقت نماز پنجم شد»، آدم نماز خواند و به كلی از آن سیاهی كه سراپایش را فراگرفته بود، بیرون آمد، پس حمد و ثنای خداوند متعال را به جای آورد، در این هنگام جبرئیل به آدم گفت« ای آدم! حال فرزندان تو در مورد این نمازها همانند وضع تو می‌باشد؛ هر كس از فرزندان تو كه در هر شبانه روز پنج نوبت نماز مقرر را بخواند، از گناهان خارج می شود، آنچنان كه تو از این لكه سیاه بیرون آمدی». (4) پاسخ سوم: از حضرت امام رضا علیه‌السلام روایت است كه به فضل بن شاذان فرمود « چنانچه كسی بپرسد كه، چرا نماز در این اوقات (اوقات معین و مخصوص) بدون تقدم و تأخر واجب شده است، جواب این است كه این اوقات برای همه مردم روی زمین معلوم و واضح است و عالِم و جاهل آن را به چهار وقت می‌شناسند؛ غروب آفتاب خود آشكار و معلوم است كه در آن، نماز مغرب واجب شده است و فرو رفتن سرخی آفتاب (شفق) پس از غروب خورشید معلوم و مشهور است كه آن وقت نماز عشاء است و همچنین طلوع فجر روشن و آشكار است و آن، وقت نماز صبح است و زوال شمس نیز آشكار و معلوم است و در آن ظهر واجب می‌شود و برای عصر وقت مخصوص و معینی مانند نمازهای دیگر است و وقت آن پس از انجام ظهر است و علت دیگر، اینكه خداوند دوست داشته كه بندگانش قبل از هر كاری، ابتدا طاعت خداوند را انجام دهند؛ پس ایشان را در اول طلوع روز، امر كرده است كه به عبادتش بپردازند و سپس در پی كار و روزی خویش روند و امر دنیای خود را اداره كنند. پس در این وقت نماز صبح را بر ایشان واجب كرد و چون نیم روز شود از كار دست كشند و آن وقتی است كه مردم به جای خود بازگردند و لباس از تن به در آرند و بیاسایند و به خوردن مشغول شوند و استراحت كنند و در چنین هنگامی خداوند آنان را امر فرموده كه ابتدا به ذكر و عبادت او بپردازند، از این رو ظهر را بر ایشان واجب كرده است تا به آن آغاز كنند و سپس به كارهای دیگر بپردازند و چون امور شخصی را انجام دادند و خواستند پی كار و كسب خود روند، باز دستور نماز عصر را داده كه آن را انجام دهند و سپس به كاری كه در نظر دارند رهسپار گشته و به اصلاح آن امر دنیایی خود پردازند و چون شب شد، لباس از تن بیفكنند و به جایگاه و منزل بازگردند، پیش از هر كار باید به عبادت و ذكر پروردگارشان ابتدا كنند و بعد به امور دیگر بپردازند. از این رو نماز مغرب را بر ایشان واجب فرمود و چون وقت استراحت و خواب آید و از كوشش فراغت یافتند، خداوند دوست داشته است كه در آغاز به عبادت و طاعت او پردازند، سپس در پی اموری كه می‌خواهند انجام دهند روند و آنچنان باشند كه ابتدا كرده باشند در هر فصلی از ساعات شبانه روز به طاعت و پرستش او و از این جهت در این وقت نماز عشاء را واجب كرد، پس چون این دستور را به كار بندند او را فراموش نخواهند كرد و از او غافل نخواهند شد و در این صورت دل‌هایشان سخت نشود و رغبتشان نكاهد. اگر كسی بگوید «وقتی معین برای عصر نیست، مانند اوقات نمازهای دیگر، چرا آن را بین ظهر و مغرب قرار داد و میان عشاء و صبح، یا میان صبح و ظهر قرار نداد؟» جواب این است «برای آن كه هیچ وقتی برای مردم از ضعفاء و از كار بر كناران و اقویا و كارگزاران آسان‌تر و راحت‌تر و مناسب‌تر برای نماز عصر از این وقت معین نیست، زیرا مردم همگی از اول روز به تجارت و معامله و آمد و رفت و كار و كوشش در رفع حوائج خود و فعالیت در بازارهای كسب مشغول‌اند، پس خداوند نخواست كه آنان را از به دست آوردن روزی به كار دیگر مشغول كند ... نیز مردم همگی قادر به شب خیزی نیستند و آن را درست هم درك نمی‌كنند و وقت آن در نیمه‌های شب اگر باشد، بیدار نمی‌شوند، هر چند واجب باشد و امكانش هم برای ایشان بسیار كم است، پس خداوند بر آنان آسان گرفت و نماز عصر را در سخت‌ترین ساعات شبانه روز مقرر نفرمود؛ بلكه وقت آن را در راحت‌ترین هنگام قرار داد، چنان كه خداوند ـ عز و جل ـ خود فرموده است «یرید اللّه بكم الیُسر و لا یریدُ بكم العُسر» (5) پاسخ چهارم: از امام رضا علیه‌السلام نقل شده است كه فرمود «افضل اوقات سه وقت است، هنگام زوال خورشید (ظهر) و پس از آن مغرب و هنگام سحر؛ پس خداوند دوست داشت كه برای قرب به او در این اوقات سه‌گانه نماز به جای آورده شود». (6) پی‌نوشت‌ها: 1- ظاهراً منظور از حلقه، همان خط یا دائره فرضی نصف النهار است و اگر چنین باشد زوال شمس نسبت به شهرها و بلاد مختلف كه طول جغرافیایی آنها روی كره زمین اختلاف دارد متفاوت است، از این رو زوال به وقت معین ـ چنان كه از ظاهر عبارت استفاده می‌شود، اختصاص ندارد و با توجه به همین اختلاف است كه اوقات نماز در بلاد مختلف با هم تفاوت دارد. 2- یعنی نماز را از وقت زوال خورشید تا نیمه شب بپادار. 3- من لایحضره الفقیه، كتاب «الصلاة»، ص 317 ـ 320. 4- همان، ص 320 الی 321. 5- عیون اخبار الرضا (ع) ، ج 2، ص 230 ـ 277. 6- همان، ص 231.

 namaz.ir

تأثیرات قرآن و نماز بر كاهش اضطراب	1391-2-25
توجه كامل به خداوند با تمام اعضاء و حواس، روی گردانی از مشكلات زندگی و اشتغالات فكری كه در حین نماز ایجاد می شود و مدتی پس از نماز هم ادامه دارد، باعث به وجود آمدن حالتی از آرامش روانی می شود. تأثیرات قرآن و نماز بر كاهش اضطراب اختلالات اضطرابی رایج ترین بیماری های روانی در جامعه اند كه در پانزده تا بیست درصد از بیماران كلینیك های درمانی دیده می شود. اضطراب حالتی نامطبوع، همراه با انتظاری نامطمئن از رخداد موضوعی زیان آور است. اضطراب موقعیتی است كه گاهی در زمان امتحان یا اعمال جراحی و.. دیده می شود. اضطراب بر اساس تجزیه، باعث اختلال در یادگیری و ایجاد خطاهای بیشتر می شود.از نشانه های ذهنی اضطراب می توان عدم تمركز فكری، ضعف در ادراك، ناتوانی در تحلیل و ضعف حافظه را نام برد. تأثیرات صوت قرآن بر كاهش اضطراب روش های گوناگونی برای كاهش اضطراب می توان نام برد كه از جمله ی آنها روش های «تن آرامی» و «موسیقی درمانی» است. بدیهی است كه انتخاب یك روش درمان بدون عارضه، كم هزینه، سالك و ساده نظیر موسیقی درمانی از ارجحیت برخودار است. یكی از صداهای دلنشین و جذاب، آوای عرفانی قرآن كریم است. كلام الهی با قدرت نفوذ فراوان خود، آنچنان بر روح و جسم اثر می كند كه گویی بعد از شنیدن آن، انسان تازه متولد شده و احساس سبكی، سرزندگی و رهایی از قید و بندهای مادی می كند، هراس و نگرانی را از دل می زداید و در فرد شنونده ایجاد آرامش می كند. همانگونه كه در قرآن آمده «الا بذكر الله تطمئن القلوب» 2260 بار كلمه «ذكر» آورده شده است كه منظور یادآوری است. بهداشت روان انسان بحث سراسر قرآن كریم است. قرآن آرامش و امنیت را، راه دستیابی به سلامت روان می داند. مطالعات انجام شده با مضمون تأثیر آوای قرآن بر اضطراب و درد بیماران تحت عمل جراحی یا آزمون های تشخیص، بیانگر تأثیر مثبت قرآن بر بهداشت روان و جسم است. لذا جهت برخورداری از آثار معنوی قرآن، بهره گیری از این كلام الهی به عنوان یك روش تسكین دهنده ی مفید و قابل دسترسی برای كاهش اضطراب پیش از آزمون دانشجویان پیشنهاد می شود، چرا كه نظم آهنگ واژگان قرآن، نغمه ی دلكش و نوایی دلپذیر می آورد، نوایی كه احساسات آدمی را بر می انگیزد و دل ها را شیفته ی خود می كند. نوای زیبای قرآن برای هر شنونده ای هر چند غیر عرب، جذاب و روح بخش است. بررسی نقش نماز بر كاهش اضطراب انسان از دو دیدگاه جهان بینی الهی و مادی نگریسته می شود. در جهان بینی الهی، انسان بر اساس آیات قرآنی«نفخت فیه من روحی» و «انی جاعلك فی الارض خلیفه»، دارای فطرتی خدایی و به عبارتی نیمه ملكوتی است. او موجودی است مستقل، امانت دار خدا، مسئول خویشتن و جهان، مسلط به طبیعت و زمین و آسمان، ملهم به خیر و شر كه وجودش از سستی و ناتوانی به قوت و كمال سیر می كند. در جهان بینی مادی، در تفسیر انسان و توجیه رفتار او، به یك سری عوامل بیوشیمیایی، ارثی و مسایل زیست شناختی بسنده می شود. حال این سؤال مطرح است كه آیا باورها و اعتقادات فرد، در سلامت روحی- روانی او مؤثر است؟ تحقیقات نشان داده است كه بیشتر بیماری های روانی ناشی از ناراحتی های روحی و تلخكامی های زندگی، در میان افراد غیر مذهبی، بیشتر دیده می شود. از طرفی شیوع اضطراب در میان زنان بیشتر از مردان است. اضطراب عبارت است از تشویشی فراگیر، ناخوشایند و مبهم كه اغلب با علائمی مانند سردرد، تعریق، تپش قلب، درد قفسه ی سینه، ناراحتی مختصر معده و... همراه است. به علاوه اضطراب، بر تفكر، ادراك و یادگیری فرد اثر می گذارد. اضطراب طبیعی، پاسخ مفید به واقعیتی تهدید كننده است. در حالی كه اضطراب مرضی به دلیل شدت یا مدتش، پاسخی است نامتناسب به یك محرك فرضی، دكتر هاسیلوپ می گوید: « مهمترین عامل خواب آرام بخش كه من در طول سال های متمادی با كسب تجربه در مسایل روانی به آن پی بردم، همین نماز است.» همچنین بسیاری از روانشناسان و روانپزشكان دریافته اند كه دعا و داشتن یك ایمان محكم به دین، باعث رفع نگرانی، تشویش یا حس ترس كه موجب بیشتر بیماری هاست می شود. توجه كامل به خداوند با تمام اعضاء و حواس، روی گردانی از مشكلات زندگی و اشتغالات فكری كه در حین نماز ایجاد می شود و مدتی پس از نماز هم ادامه دارد، باعث به وجود آمدن حالتی از آرامش روانی می شود. بر اساس تحلیلی از این آیه ی قرآن هم می توان به نقش آرامش بخش بودن نماز پی برد. از طرفی آمده در قرآن كه «الا بذكر الله تطمئن القلوب» (با یاد خدا دل ها آرام می گیرد) و از طرفی آیه «اقم الصلوه لذكری» (نماز را برای یاد من اقامه كنید.) اشاره به این دارد كه نماز باعث آرامش دل هاست. منبع: راسخون

چرا بايد نماز خواند و فلسفه نماز خواندن چيست؟	1391-2-11
اقامه نماز از اصلي ترين دستورات دين اسلام به پيروان خود است و پيشوايان و بزرگان اين دين، اين شكل از عبادت را به شرط رعايت تمامي لوازم تحقق تمام و كمال آن از جمله مهمترين راههاي تحقق رفتار دين‌مدارانه در وجود انسانها مي‌دانند. به گزارش خبرنگار دين و معارف اسلامي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، مركز ملي پاسخگويي به مسايل ديني پيرامون چرايي وجوب اقامه نماز از سوي دين اسلام پرسش و پاسخي را در اختيار ايسنا قرار داده است كه متن آن در ادامه مي‌آيد: پرسش: چرا بايد نماز خواند و فلسفه نماز خواندن چيست؟ پاسخ: علت اصلي نماز خواندن ما تنها و تنها واجب بودن آن است؛ يعني ما نماز را به جهت اين كه دستور خداوند و تكليفي شرعي بر عهده ما است، به جا مي آوريم؛ هرچند به روشني مي دانيم كه نماز آثار و بركات متعدد جسمي و روحي و فردي و اجتماعي براي ما دارد؛ با همه اين ها مي توان پرسيد: چرا نماز واجب است و چرا اين تكليف براي ما در نظر گرفته شده است؟ در پاسخ مي گوييم وجوب، يكي از احكام پنج گانه شرعي است كه در شريعت و از جانب شارع مقدس كه خداوند متعال باشد، براي نظام دادن به ساختار بندگي بندگان تنظيم شده است؛ در نتيجه، از آن جا كه پذيرش شريعت و عمل به آن، در مرتبه اي بعد از پذيرش اصل دين و اثبات نبوت و پذيرش خداوند از راه عقل و برهان است، در مورد شريعت چرايي و چگونگي عقلي معنا ندارد. بهترين پاسخ در مورد چرايي وجوب عبادات و ديگر وظايف آن است كه خداوند فرموده است. اما اگر منظور از چرايي، يافتن حكمت هاي وجوب عملي مشخص و مستمر به نام نماز است، مي توان گفت اصولا حكمت هاي عبادتي چون نماز را بايد در فلسفه كلي عبادات و مناسك عبادي جستجو كرد. ما معتقديم كه عبوديت و پرستش، يكي از نيازهاي انسان است. تمامي انسان ها از ابتدا تاكنون به شكلي پرستش داشته‌اند. روح انسان، نياز به عبادت و پرستش دارد و هيچ چيزي جاي آن را پر نمي كند؛ اما سخن در نحوه پرستش است. در فرهنگ اسلامي تعيين و مشخص كردن شكل عبادت، با شارع مقدس (خداوند متعال) است. كسي نمي‌تواند عبادتي اختراع كند. اگر كسي ذكر و دعايي را به عنوان عبادت پديد آورد، از مصاديق روشن بدعت و تشريع است كه كار حرامي است؛ زيرا امور عبادي را همان گونه كه از طرف شارع مقدس بيان شده است، بايد انجام داد؛ نه كم تر و نه بيش تر. در نتيجه، خداوند نماز را واجب فرموده و مقررات و شرايطي هم براي آن وضع كرده است. اما تامل عقلاني در ماهيت نماز نشان مي دهد كه اين عمل با اين خصوصيات بهترين شيوه براي رسيدن به همان نياز روحي انسان نيز محسوب مي شود؛ در واقع اگر در ماهيت و شكل نماز دقت شود، مي بينيم كه نماز بهترين شيوه اظهار بندگي است. مجموعه اجزا و حركات آن، تجلي تواضع و تسليم در برابر خداوند است. در عين حال، گراميداشت و جايگاه انسان و قدرت و توان او نيز در اين تكليف مورد توجه قرار گرفته است. به علاوه، نوع چيدمان اوقات نماز به گونه اي است كه نه به انسان فشار طاقت فرسايي وارد شود و نه آدمي تا مدت زيادي از انجام آن و توجه به خداوند و حقايق عالم غافل گردد؛ بلكه به طور منظم و مستمر، اين عمل عبادي در زندگي تكرار مي شود. از شاخصه هاي مهم نماز آن است كه، غفلت زدا است، بزرگترين مصيبت براي رهروان راه حق آن است كه هدف آفرينش خود را فراموش كنند و غرق در زندگي مادي و لذائذ زود گذر گردند، اما نماز به حكم اينكه در فواصل مختلف و در هر شبانه روز در چند نوبت انجام مي شود، مرتبا به انسان هشدار مي دهد و هدف آفرينش او را خاطر نشان مي سازد، موقعيت او را در جهان به او گوشزد مي كند و اين نعمت بزرگي است كه انسان وسيله‌اي در اختيار داشته باشد كه در هر شبانه روز چند مرتبه قويا به او بيدار باش گويد. همچنين نماز خود بيني و كبر را در هم مي شكند، چرا كه انسان در هر شبانه روز هفده ركعت و در هر ركعت دو بار پيشاني بر خاك در برابر خدا مي گذارد، خود را ذره كوچكي در برابر عظمت او مي بيند و توجه به اين مساله جلوي بسياري از گردن كشي ها و خود بيني ها را مي گيرد. با اين همه، اگر نماز به طور صحيح و كامل با حفظ شرايط و آداب و با توجه به روح اصلي و ماهيت حقيقي اش خوانده شود، هم انسان را منظم، مقيد، اجتماعي و دور از غفلت و دنيازدگي مي كند و هم جلوي بسياري از مفاسد اجتماعي را مي گيرد كه حصول همه اين نتايج، در فرض التزام و جديت و استمرار در نماز است؛ نه اختيار و حق انتخاب در انجام آن. قرآن كريم به صراحت اعلام مي كند كه نماز، مانعي در برابر انجام فحشا و منكر است (3) و اين يعني حيات پاك و نوراني و سعادتي كه براي آينده انسان رقم مي خورد. حتي نماز هاي كم مايه و با بي توجهي نيز در اين مسير خالي از اثر نيستند، چنان كه افراد گناهكاري بودند كه شرح حال آنها براي پيشوايان اسلام بيان مي شد و ائمه مي فرمودند: غم مخوريد، نمازشان آنها را اصلاح مي كند و همين گونه مي شد. اما دقت و اصرار در اين شكل و قالب و شروط و قيود اين عمل، به چه دليلي است؟ نماز، نماد تسليم و عبوديت در برابر خداوند است. اگر قرار باشد كه هر انساني طبق خواسته خود عمل كند و آن را به جا بياورد، آن چيزي كه خداوند از او خواسته، ديگر بندگي او نمي شود؛ بلكه بندگي خود و عمل طبق خواسته خود است. اميرمؤمنان (ع) در روايتي پس از بيان اين كه معناي اسلام را تسليم شدن در مقابل پروردگار مي داند. كه نشان تسليم در عمل آشكار مي شود، مي فرمايد : مؤمن، بناي دين خود را بر اساس رأي و نظر شخصي نمي گذارد؛ بلكه بر آنچه از پروردگارش رسيده، بنيان مي‌نهد.(1) شايد يكي از رموز خواندن نماز به همان صورتي كه پيامبر فرمود، حفظ شكل و ساختار عمل بعد از قرن ها است كه در نتيجه آن، ماهيت و روح كلي و ساختار اساسي خود دين هم در پرتو آن زنده و پا برجا باقي مي ماند؛ در حالي در اديان ديگر ما چنين عمل معيني را نمي بينيم. به همين دليل، آن روح كلي اديان ديگر و ساختار اصلي به مرور زمان از دست رفته است. هشام بن حكم از امام صادق (ع) پرسيد: چرا نماز واجب شد، در حالي كه هم وقت مي گيرد و هم انسان را به زحمت مي اندازد؟ امام فرمود: « پيامبراني آمدند و مردم را به آيين خود دعوت كردند. عده اي هم دين آنان را پذيرفتند؛ اما با مرگ آن پيامبران، نام و دين و ياد آنها از ميان رفت. خداوند اراده فرمود كه اسلام و نام پيامبر اسلام (ص) زنده بماند و اين، از طريق نماز امكان پذير است».(2) يعني علاوه بر آن كه نماز عبادت پروردگار است، موجب طراوت مكتب و احياي دين هم هست. در جمع بندي مي توان گفت هم شكل و ساختار ظاهري نماز، زيبا و جذاب و اثربخش است و هم معارف بلند اسلامي در آن وجود دارد، هم تسبيح و تقديس لفظي است و هم تقديس عملي؛ ركوع و سجود و تسبيح و ستايش و دعا و تكبير و سلام و خلاصه همه زيبايي ها در نماز موجود است. اما در نهايت باز بايد دانست كه هر چند نماز داراي بركات و ثمرات بسياري نظير به ياد خدا افتادن، آرامش، دوري از غفلت ها و زشتي ها و.. . است اما اگر در مورد خاصي چنين نتيجه و ثمره اي حاصل نشد يا بدون نماز هم برخي از اين ثمرات براي ما حاصل بود، نمي توان نماز را به كنار گذاشت و آن را بي فايده دانست زيرا چنين كاري عين مخالفت با دستور خداوند و ضد تسليم و عبوديت كه حقيقت بندگي است مي باشد. پي‌نوشت‌ها: 1. علامه مجلسي، بحار الانوار، نشر اسلاميه، تهران، بي تا، ج 65، ص 309. 2. شيخ صدوق‏، علل الشرائع، انتشارات داورى‏، چاپ اول، ج 2، ص 317. 3. عنكبوت (29) آيه 45.

 

آموزش نماز خواندن

آموزش نماز-شروع نماز

 

تکبيرة الاحرام

"نماز" با گفتن "الله اکبر" آغاز مي شود، گفتن "الله اکبر" در آغاز نماز به معناي جدايي از غير خدا و پيوستن به اوست.اعلام بزرگي پروردگار و دوري جستن از تمام قدرتهاي دروغين است.

با اين تکبير به حريم نماز وارد مي شويم و برخي کارها بر ما حرام مي شود.هنگامي که نماز را شروع مي کنيم بايد متوجه باشيم که چه نمازی را مي خوانيم؛ مثلا نماز ظهر است يا عصر و آن را تنها براي اطاعت فرمان خداوند بجا آوريم که اين همان "نيت" است و از اجزای اصلي نماز به شمار مي آيد.

 

هنگام گفتن "الله اکبر" مستحب است، دستها را تا مقابل گوشها بالا ببريم.پس از گفتن "الله اکبر" سوره حمد را مي خوانيم:

 

بسم الله الرحمن الرحيم

 

(الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ  الرَّحْمـنِ الرَّحِيمِ  مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ)

 

پس از سوره حمد، يک سوره ديگر از قرآن را مي خوانيم به عنوان نمونه، مي توان سوره توحيد را خواند:سوره توحيد

 

بسم الله الرحمن الرحيم

(قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ اللَّهُ الصَّمَدُ لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ )

 

پسرها و مردها بايد در نماز صبح ، نماز مغرب و نماز عشا، حمد و سوره را (در رکعت اول و دوم) بلند بخوانند ولي دخترها وبانوان، اگر نامحرم صداي آنان را نشنوند مي توانند بلند بخوانند و در نماز ظهر و نمازعصر همه بايد حمد وسوره را آهسته بخوانند.

انسان بايد نماز را ياد بگيرد که غلط نخواند و کسي که اصلا نمي تواند صحيح آن را ياد بگيرد، بايد هر طور که مي تواند بخواند و بهتر آن است که نماز را به جماعت بجا آورد.

 

رکوع نماز

 

رکوع نماز-پس از تمام شدن حمد وسوره سر به رکوع خم مي کنيم و دستها را به زانوها مي گذاريم و مي گوييم:

"سبحان ربي العظيم وبحمده"

و يا مي گوييم: "سبحان الله، سبحان الله، سبحان الله"

 

سجده نماز

سپس سر از رکوع برداشته (مي ايستيم) و آنگاه به سجده مي رويم و هفت عضو بدن؛ يعني پيشاني، کف دو دست، سر زانوها و نوک انگشتان بزرگ پا را بر زمين گذاشته و مي گوييم:

"سبحان ربي الاعلي وبحمده"

يا "سبحان الله" را سه مرتبه تکرار مي کنيم.

 

در سجده نماز، بايد پيشاني را روي خاک يا سنگ يا چيزهاي ديگري از زمين بگذاريم.هنگام نماز خواندن سجده بر چيزهايي که از زمين مي رويد و براي خوراک و پوشاک انسان مصرف نمي شود نيز صحيح است.مهر نماز که بيشتر در بين ما معمول است، در حقيقت قطعه خاک پاکيزه اي است که نمازگزار همراه خود دارد تا براي سجده، پيشاني را روي آن بگذارد.

 

سجده دوم نماز

پس از سجده اول ، مي نشينيم و بار ديگر به سجده رفته و سجده دوم را مانند سجده اول بجا مي آوريم.با تمام شدن سجده دوم، يک رکعت نماز به پايان مي رسد؛ يعني تا بدينجا، رکعت اول نماز را خوانده ايم، بنابراين بطور خلاصه، رکعت اول نماز عبارت است از:

1- تکبيره الاحرام (گفتن "الله اکبر" در آغاز نماز).

2- قرائت (خواندن حمد و سوره).

3- رکوع و ذکر آن.

4- دو سجده و ذکر آنها.

 

رکعت دوم نماز

پس از تمام شدن رکعت اول نماز، بدون آن که صورت نماز به هم بخورد و يا فاصله اي ايجاد شود، از جا برخاسته، بار ديگر مي ايستيم و حمد و سوره را به همان ترتيبي که در رکعت اول نماز گفته شد، مي خوانيم.

 

قنوت نماز

در رکعت دوم نمازهاي روزانه، بعد از تمام شدن حمد و سوره و قبل از رکوع، مستحب است، دستها را روبروي صورت گرفته ودعايي بخوانيم؛ اين عمل را "قنوت" گويند.در قنوت نمازمي توان اين دعا را خواند:

"ربنا آتنا في الدنيا حسنة وفي الاخرة حسن وقنا عذاب النار"

 

پيامبر خدا (ص) فرمود: "کسي که قنوت نمازش طولاني تر باشد، حسابرسي او در روز قيامت راحت تر است".

پس از قنوت، رکوع وسجده ها را مانند رکعت اول بجا مي آوريم.

 

تشهد نماز

در رکعت دوم هر نماز، پس از تمام شدن سجده دوم بايد در حالي که رو به قبله نشسته ايم "تشهد" نماز را بخوانيم؛

يعني بگوييم:

"اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شريک له و اشهد ان محمدا عبده ورسوله اللهم صل علي محمد وال محمد"

 

سلام نماز

تا اينجا رکعت دوم نماز هم تمام مي شود و اگر نماز دو رکعتي باشد؛ مانند نماز صبح، بعد از تشهد، با گفتن سلام، نماز را تمام مي کنيم؛ يعني مي گوييم:

السلام عليک ايها النبي ورحمة الله وبرکاته

السلام علينا وعلي عباد الله الصالحين

السلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

اکنون نماز صبح را فرا گرفتيم و چنانچه نمازي که مي خوانيم سه رکعتي يا چهار رکعتي باشد، بايد در رکعت دوم نماز، بعد از خواندن تشهد، بدون آن که سلام نماز را بگوييم، بايستيم و رکعت سوم نماز را بخوانيم.

 

رکعت سوم نماز

رکعت سوم نماز هم مانند رکعت دوم است، با اين تفاوت که در رکعت دوم نماز بايد با حمد و سوره بخوانيم، ولي در رکعت سوم، سوره و قنوت ندارد و فقط "حمد" را مي خوانيم و يا به جاي حمد، سه مرتبه مي گوييم:

"سُبحانَ اللهِ والحَمدُ للهِ وَلا اِلهَ الاّ اللهُ واللهُ اکبرُ"

 

پس اگز نماز مغرب مي خوانيم، بايد بعد از سجده دوم (در رکعت سوم) تشهد بخوانيم وبا سلام، نماز را پايان دهيم.

 

رکعت چهارم نماز

اگر نمازي که مي خوانيم چهار رکعتي باشد؛ يعني: نماز ظهر يا  نمازعصر يا نماز عشا؛ پس از سجده ها (در رکعت سوم) بدون آن که تشهد يا سلام را بخوانيم، مي ايستيم و رکعت چهارم را مانند رکعت سوم انجام مي دهيم و در پايان نماز؛ يعني پس از سجده دوم مي نشينيم و تشهد و سلام را مي خوانيم و نماز را تمام مي کنيم.

 

خلاصه نماز

اکنون که چگونگي نمازهاي روزانه بيان شد، ياد آوري اين نکته لازم است که؛ آنچه در نماز خوانده مي شود و ياد گرفتن آنها لازم است، تنها بيست جمله مي باشد، پس يادگيري نماز را دشوار ندانيم، و اين دستور زندگي ساز اسلام را کوچک نشماريم بلکه با چند ساعت صرف و چند مرتبه تکرار اين جملات، به آساني مي توان نماز را فراگرفت. براي توجه بيشتر، با حذف جمله هاي تکراري، بيست جمله واجب نماز را ياد آور مي شويم:

1-"اللهُ اَکبَر"

2-بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيمِ

3-الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

4-الرَّحْمـنِ الرَّحِيمِ

5-مَـالِكِ يَوْمِ الدِّينِ

6-إِيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ

7- اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ

8-صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ

9-غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ

10- قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ

11- اللَّهُ الصَّمَدُ

12- لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ

13- وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ

14- سُبحانَ ربٌي العظيمِ وَبحمدهِ

15- سُبحانَ ربٌي الاعلي وَبحمدهِ

16- اشهَدُ اَن لا اِلهَ الا اللهُ وَحدهُ لا شريکَ لَهُ

17- واشهدُ انٌ محمداً عبدُهُ ورَسُولُهُ

18- اللهُمٌ صَلٌ علي محمٌَدٍ والِ مُحمٌد

19- سُبحانَ اللهِ والحَمدُ للهِ وَلا اِلهَ الاّ اللهُ واللهُ اکبرُ

20- السٌلامُ عَليکُم ورحمة اللهِ وبرکاتُهُ

 

 

آموزش نماز خواندن

 

ترجمه نماز

 

·"اللهُ اَکبَر": "خداوند از هر کس و هر چند بزرگتر است".

·بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيمِ: "بنام خداوند بخشنده مهربان".

·الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ: "ستايش، مخصوص پرودگار جهانيان است".

.الرَّحْمـنِ الرَّحِيمِ: "خداي بخشنده و مهربان".

.مَـالِكِ يَوْمِ الدِّينِ: "صاحب روز پاداش (قيامت)".

·إيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ: "تنها تو را مي پرستيم و تنها از تو کمک مي خواهيم".

·اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ: "ما را به راه راست هدايت فرما".

·صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ : "راه آنان که به آنها نعمت دادي".

·غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ: "نه راه کساني که بر آنها خشم شده است".

·وَلاَ الضَّالِّينَ: "و نه راه گمراهان".

 

·قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ : "بگو اوست خداي يکتا".

·اللَّهُ الصَّمَدُ : "خداي بي نياز".

·لمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ: "خدايي که نه فرزند کسي است و نه فرزندي دارد".

·وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ: "وهيچ کسي، همتاي او نيست".

·سُبحانَ ربٌي العظيمِ وَبحمدهِ: "پروردگار بزرگ من پيراسته و منزه است و او را ستايش مي کنم".

·سُبحانَ ربٌي الاعلي وَبحمدهِ: "پروردگار من از همه کس بالاتر و منزه است و او را مي ستايم"

·اشهَدُ اَن لا اِلهَ الا اللهُ وَحدهُ لا شريکَ لَهُ: "گواهي مي دهم که جز آفريدگار، خدايي نيست و يکتا و بي همتاست و شريک ندارد".

·واشهدُ انٌ محمداً عبدُهُ ورَسُولُهُ: "وگواهي مي دهم که محمد (ص) بنده و فرستاده خداوند است".

·اللهُمٌ صَلٌ علي محمٌَدٍ والِ مُحمٌد: "خداوندا! بر محمد و خاندان او درود فرست".

·سُبحانَ اللهِ والحَمدُ للهِ وَلا اِلهَ الاّ اللهُ واللهُ اکبرُ: "خداوند از هر عيبي پاک و منزه است و حمد و سپاس مخصوص خداوند است و جز او پروردگاري نيست و خدا بزرگتر و برتر از هر چيز است".

·السلام عليک ايها النبي ورحمة الله وبرکاته: "سلام و رحمت و برکات پروردگار بر تو باد اي پيامبر".

·السلام علينا وعلي عباد الله الصالحين: "سلام بر ما (نمازگزاران) و بر بندگان نيکوکار خداوند".

·السٌلامُ عَليکُم ورحمة اللهِ وبرکاتُهُ: "سلام و رحمت و برکات خداوند بر شما (مؤمنين) باد".

·ربنا اتنا في الدنيا حسنة وفي الاخرة حسنة وقنا عذاب النار: "پروردگارا!: هم دنيا و هم در آخرت، به ما نيکي عنايت فرما و ما را از عذاب آتش جهنم نگه دار".

 

 

احکام نماز

1- اگر نمازگزار پيش از آنکه به مقدار رکوع خم شود و بدنش آرام گيرد عمداً ذکر رکوع را بگويد، نمازش باطل است.

2- اگر پيش از تمام شدن ذکر واجب، عمداً سر از رکوع بردارد نمازش باطل است.

3- واجب است نمازگزار بعد از رکوع بطور کامل بايستد و سپس به سجده برود و چنانچه عمداً بطور کامل نايستد نمازش باطل است.

4- اگر کسي پيش از آنکه پيشاني اش به زمين برسد و آرام گيرد، عمداً ذکر سجده را بگويد، نمازش باطل است و چنانچه از روي فراموشي باشد بايد دو باره در حال آرام بودن، ذکر را بگويد.

5- نمازگزار بايد بعد از تمام شدن ذکر سجده اول بنشيند تا بدن آرام گيرد و دو باره به سجده رود.

6- اگر نمازگزار پيش از تمام شدن ذکر، عمداً سر از سجده بردارد نمازش باطل است.

7- بهتر است در نماز بر خاک قبر امام حسين (ع) سجده کنيم که يادآور جهاد و شهادت برترين انسانها، در راه مکتب اسلام است و اين عمل، هر روز به ما درس ايثار وفداکاري مي دهد.

8- سجده براي غير خدا حرام است؛ چرا که سجده حالت بندگي انسان است و عبادت و بندگي تنها در پيشگاه پروردگار و به دستور او صحيح است.

برخي از مستحبات نماز

1- پس از تمام شدن قرائت و قبل از رکوع، مستحب است "الله اکبر" بگوييم.

2- بعد از برخاستن از رکوع، مستحب است "الله اکبر" بگوييم و بهتر است اين جمله را هم بگوييم: "سمع الله لمن حمده".

3- قبل از سجده ها و بعد از آنها، مستحب است "الله اکبر" بگوييم.

4- بين دو سجده مستحب است بگوييم:

"استغفر الله ربي واتوب اليه"

5- در پايان هر رکعت و هنگام برخاستن براي رکعت بعد، مستحب است بگوييم: "بحول الله وقوته اقوم واقعد".

 

از آغاز تا پايان نماز بايد از اين کارها که نماز را باطل مي کند بپرهيزيم:

1- خوردن و آشاميدن.

2- روي از قبله برگرداندن.

3- سخن گفتن.

4- خنديدن.

5- گريستن.

6- بهم زدن صورت نماز. مثل راه رفتن.

7- کم يا زياد کردن اجزاي اصلي نماز؛ مانند رکوع.

 

تعقيب نماز

تعقيب نماز، ادامه دادن حالت عبادت است بعد از نماز.

مستحب است انسان، بعد از نماز، مقداري مشغول گفتن ذکر و خواندن دعا و قرآن شود ولازم نيست دعاها را به عربي بخواند و از بهترين تعقيبها، براي همه نمازها، تسبيحات معروفي است که پيامبر اکرم (ص) به دختر گراميش حضرت زهرا (ع) آموخت و به "تسبيحات حضرت زهرا" معروف است، و آن عبارت است از:

الله اکبر...............................34 مرتبه

الحمد لله..............................33 مرتبه

سبحان الله...........................33 مرتبه

ونيز مستحب است، سجده شکر بجا آوريم؛ يعني به قصد شکر نعمتهاي پروردگار، به سجده رفته وصد مرتبه يا سه مرتبه و يا يک مرتبه بگوييم: "شکراً لله".

 

 

آموزش نماز خواندن

 

نماز جماعت

يکي از مراسم پرشگوه و با عظمت اسلامي، "نماز جماعت" است.

 

نماز جماعت تجلي وحدت مسلمانان و تشکل آنان در هر صبح و شام است. در روايات اسلامي براي شرکت در نماز جماعت، ثواب بسياري شمرده شده است، تا جايي که اگر تعداد نمازگزاران، بيش از ده نفر باشد، ثواب آن قابل شمارش نيست. در احکام اسلامي نيز به مسائل بسياري بر مي خوريم که حکايت از اهميت بسيار زياد نماز جماعت دارد و در اينجا به برخي از آنها اشاره مي کنيم:

1- شرکت در نماز جماعت براي همه کس مستحب است، به خصوص براي همسايه مسجد.

2- سزاوار نيست که انسان بدون عذر نماز جماعت را ترک کند.

3- شرکت نکردن در نماز جماعت، از روي بي اعتنايي جايز نيست.

4- مستحب است، انسان، صبر کند که نماز را به جماعت بخواند.

5- نماز جماعت، از نماز اول وقت، که به تنهايي خوانده مي شود برتر است، هرچند نماز جماعت اول وقت خوانده نشود.

6- نماز جماعتي که مختصر خوانده مي شود، از نماز طولاني که به جماعت نيست، بهتر است.

7- وقتي که جماعت برپا مي شود، کسي که نمازش را به تنهايي خوانده مستحب است دو باره به جماعت بخواند.

با توجه به مسائلي که بيان شد، به اهميت نماز جماعت پي مي بريم. پس بکوشيم تا از اجتماع هر روز مسلمانان جدا نمانيم و از ثواب بسيار زياد آن محروم نشويم.

احکام نماز جماعت

1- در نماز جماعت، يک نفر با تقوا که نماز را بطور صحيح مي خواند، به عنوان امام جماعت، پيشاپيش جمعيت ايستاده و قبل از ديگران نماز را شروع کرده و ديگران در نماز از او پيروي مي کنند.

2- کمترين افراد براي تشکيل نماز جماعت، دو نفر مي باشد که يک نفر "امام جماعت" و ديگري "مأموم" است.

3- در رکعت اول و دوم نماز، وقتي که امام جماعت حمد وسوره را مي خواند. بر ديگران لازم نيست، حمد و سوره را بخوانند بلکه به قرائت امام گوش فرا مي دهند ولي بقيه اعمال نماز را بايد انجام دهند.

4- مأموم نبايد پيش از امام، نماز را شروع کند و کارهاي نماز مانند رکوع وسجده را هم نبايد جلوتر از او انجام دهد.

5- مأموم نبايد جلوتر از امام جماعت باشد، بلکه کمي عقب تر مي ايستد.

6- فاصله بين امام و مأموم وصف ها نبايد زياد باشد.

7- اگر براي نماز جماعت، اذان و اقامه گفته باشند، بر مأموم، خواندن آنها مستحب نيست.

 

نماز جمعه

يکي از نمازهايي که بايد به جماعت خوانده شود و به تنهايي نمي توان خواند، نماز بسيار با عظمت جمعه است.

نماز جمعه زيباترين گردهمايي هفتگي مسلمانان و عالي ترين عبادت سياسي هر هفته خداپرستان است.

در اين نماز، امام جمعه نمازگزاران را به تقوا و پاکدامني توصيه مي کند و آنها را با مسائل سياسي و اقتصادي جهان اسلام آگاه مي سازد.

حضرت امام خميني (قدس سره) در باره اهميت اين اجتماع باشکوه، چنين نگاشته اند:

"نماز جمعه و دو خطبه آن، از مراسم بزرگ مسلمانان است؛ مانند مراسم حج. وافسوس که مسلمانان از وظايف مهم سياسي – اسلامي خود در اين مراسم غفلت کرده اند. اسلام با تمام امورش، دين سياست است و اين مطلب براي هر کس که آگاهي کمي از احکام حکومتي، سياسي، اجتماعي واقتصادي اسلام داشته باشد آشکار است و هرکس گمان کند که دين از سياست جداست فردناداني است که نه اسلام را شناخته و نه سياست را".

 

احکام نماز جمعه

1- نماز جمعه دو رکعت است (مانند نماز صبح) و دو قنوت مستحبي دارد؛ يکي در رکعت اول، قبل از رکوع و ديگري در رکعت دوم، پس از رکوع.

2- نماز جمعه، اول ظهر روز جمعه و به جاي نماز ظهر خوانده مي شود.

3- خواندن دو خطبه، توسط امام جمعه، قبل از نماز، واجب است.

4- وقتي که امام جمعه، خطبه هاي نماز جمعه را مي خواند، بر شرکت کنندگان واجب است، به خطبه ها گوش دهند، و سخن گفتن به هنگام ايراد خطبه ها مکروه است، بلکه اگر به سبب سخن گفتن، نتواند به خطبه ها گوش دهد، سکوت لازم است. همچنين هنگام ايراد خطبه ها، خواندن نماز مستحبي يا کتاب و روزنامه و انجام دادن کارهايي که مانع گوش دادن به خطبه ها است، خلاف است.

5- اگر کسي به خطبه اول يا هر دو خطبه نرسد، بازهم، شرکت در نماز جمعه فضيلت دارد و جايگزين نماز ظهر مي شود.

 

نماز مسافر

1- انسان بايد در سفر، نمازهاي چهار رکعتي را دو رکعت (شکسته) بخواند، به شرط آنکه مسافرتش از هشت فرسخ که حدود 45 کيلومتر است کمتر نباشد.

2- اگر مسافر از جايي که نمازش تمام است، مثل وطن حد اقل، چهار فرسخ مي رود و چهار فرسخ برمي گردد، نمازش در اين سفر هم شکسته است.

3- اگر انسان به جايي سفر کند و بخواهد در آن جا ده روز يا بيشتر بماند بايد نماز را تمام بخواند و چنانچه کمتر از ده روز مي ماند نمازش در آنجا شکسته است ولي در بين راه هنگام رفتن يابرگشتن از سفر، نماز را بايد شکسته بخواند.

4- در وطن بايد نماز را تمام بخواند، هر چند کمتر از ده روز در آنجا بماند مثلا از مسافرتي برگشته وچند روزي در وطن مي ماند و دو باره به مسافرت مي رود.

5- وطن، شهر يا روستايي است که انسان براي زندگي هميشگي خود اختيار کرده است، خواه در آنجا به دنيا آمده باشد و وطن پدر و مادرش باشد، يا خودش آنجا را براي زندگي اختيار کرده است.

6- اگر انسان به جايي سفر کند ونداند در آنجا ده روز مي ماند يا نه، اگر با همين حال سي روز در آنجا بماند، پس از سي روز بايد نماز را تمام بخواند.

 

نماز آيات

نماز آیات-وقتي خورشيد يا ماه بگيرد يا زلزله اي رخ دهد، بر خدا پرستان است که به خداي خود پناه آورده، دو رکعت "نماز آيات" بجا آورند. گزاردن چنين نمازي کنايه از اين است که اينگونه حوادث نشانه هايي از قدرت الهي و نظم و حساب دقيق عالم طبيعي است.

خواندن اين نماز، انسان را از خُرافات و خيال هاي بيهوده باز مي دارد و متوجه آفريدگار هستي مي نمايد و همچنين سبب فرونشستن ترس و دلهره وآرامش دل ها مي شود.

 

چگونگي نماز آيات

نماز آيات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد و قبل از هر رکوع حمد و سوره خوانده مي شود و يا سوره اي را پنج قسمت کرده و قسمت اول را قبل از رکوع اول، بعد از حمد مي خوانيم وبه رکوع مي رويم، سپس از رکوع برخاسته و بدون خواندن حمد قسمت دوم آن سوره را مي خوانيم و به رکوع مي رويم، پس از رکوع قسمت سوم آن را مي خوانيم و باز به رکوع مي رويم سپس مي ايستيم و همچنين تا رکوع پنجم و سپس به سجده مي رويم و رکعت دوم را هم به همين ترتيب بجا مي آوريم.

اکنون به عنوان نمونه، نماز آيات را به شکل کوتاه آن با تقسيم سوره "اخلاص" بيان مي کنيم:

- با گفتن "الله اکبر" نماز را شروع مي کنيم.

- بعد از تکبير، سوره حمد را مي خوانيم و پس از حمد "بسم الله الرحمن الرحيم" را مي گوييم.

- سپس به رکوع مي رويم (در تمام رکوع ها بايد ذکر رکوع گفته شود).

- از رکوع سر بر مي داريم و بدون آنکه سوره حمد را بخوانيم، مي گوييم: "قل هو الله احد".

- بعد به رکوع دوم مي رويم.

- پس از رکوع دوم مي خوانيم: "الله الصمد".

- باز به رکوع مي رويم.

- پس از رکوع سوم مي خوانيم: "لم يلد ولم يولد".

- باز به رکوع رفته، پس از رکوع چهارم مي خوانيم:

"ولم يکن له کفواً احد".

- سپس رکوع پنجم را بجا آورده، سر از رکوع برداشته و به سجده مي رويم.

- پس از سجده دوم، يک رکعت ديگر، مانند رکعت اول بجا مي آوريم و با تشهد و سلام، نماز را تمام مي کنيم.

قنوت نماز آيات

در نماز آيات هم خواندن قنوت مستحب است و زمان آن، در رکعت دوم، بعد از تمام شدن سوره، قبل از رکوع پنجم، است.

 

نماز بر ميت

نماز بر میت-هرگاه مسلماني، از دنيا برود، پس از انجام غسل و کفن، بايد بر او نماز بخوانند، اين نماز ممکن است توسط يک نفر خوانده شود و يا افرادي آن را به جماعت بخوانند.

 

چگونگي نماز ميت

ميت را بايد روبروي نمازگزار طوري قرار دهند که وقتي براي نماز رو به قبله مي ايستد، سر ميت طرف راست نمازگزار باشد.

اين نماز رکوع و سجده وتشهد و سلام ندارد و تنها، پنج تکبير و چند ذکر و دعاست. بدين ترتيب که نمازگزار با نيت و گفتن "الله اکبر" نماز را شروع مي کند.

سپس مي گويد:

"اشهدُ ان لا اله الا اللهُ وان محمداً رسول الله"

بعد از آن، تکبير دوم را مي گويد و بعد مي خواند:

"اللهم صل علي محمد وال محمد"

وبعد از تکبير سوم بايد بگويد:

"اللهم اغفر للمؤمنين والمؤمنات"

وبعد از تکبير چهارم مي گويد:

"اللهم اغفر لهذا الميت"

وبعد تکبير پنجم را بگويد و با گفتن تکبير پنجم، نماز هم تمام مي شود.

نماز ميت اگر به همين مقدار خوانده شود، کافي است، گرچه بهتر است دعاها وذکرهاي مفصل آن خوانده شود.

 

نمازهاي مستحبي

چنانکه گذشت، نمازهاي مستحبي بسيار است و در اين نوشته نمي گنجد، ولي از آنجا که عاشقان مايلند در اوقات فراغت، به مستحبات بپردازند، برخي از آنها را مي آوريم: ناگفته نماند که به نماز مستحبي "نافله" نيز مي گويند.

 

نافله هاي روزانه

نافله نماز صبح: دو رکعت پيش از نماز صبح.

نافله نماز ظهر: هشت رکعت (چهار رکعت نماز دو رکعتي) پيش از نماز ظهر.

نافله نماز عصر: هشت رکعت، پيش از نماز عصر.

نافله نماز مغرب: چهار رکعت، بعد از نماز مغرب.

نافله نماز عشا: دو رکعت بعد از عشا (نشسته خوانده مي شود).

در بين اين نمازها، نافله نماز صبح و نافله نماز عشا ثواب بيشتري دارد و سفارش زيادتري نسبت به آنها شده است.

 

نماز شب

نماز شب يازده رکعت است که از نيمه شب تا اذان صبح خوانده  مي شود و ثواب بسيار دارد، طریقه خواندن نماز شب بدين ترتيب است:

هشت رکعت (چهار نماز دو رکعتي) به نيت نافله شب.

دو رکعت به نيت نماز شفع.

يک رکعت به نيت نماز وتر.

 

نماز غفيله

نماز غفیله،يکي ديگر از نمازهاي مستحبي، نماز غفيله است که بين نماز مغرب و عشا خوانده مي شود..../منبع:banamaz.blogfa

 

ذکر مبارک صلوات بر محمد و آل او (صلی الله علیه و آله) حجاب بر انداز است. گاه رفتار، کردار و نیات نادرست بندگان،حجاب بین خلق و حق تعالی می گردد که با ذکر صلوات آن حجاب از بین برداشته شده و دعاء به جانب او صعود می کند.

آثار فراوانی بر ذکر صلوات مترتب است که به برخی از آن به شرح ذیل اشاره می شود:

این ذکر شریف موجب استجابت دعاست. در بعضی از روایات تصریح شده است كه برای استجابت دعا، آن را با صلوات بر محمد و آل محمد آغاز كنید، زیرا صلوات بر محمد و آل محمد همواره مستجاب است، و خداوند كریم‌تر از آن است كه دعای اول را مستجاب كند و دعای دوم را مستجاب ننماید. از امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) نقل شده است كه فرمود:

 

«اذا كانت لك الی الله سبحانه حاجه فابدء بمسأله الصلوه علی النبی (ص) ثم سل حاجتك، فان الله اكرم من ان یسأل حاجتین، فیقضی احداهما و یمنع الاخری.»1

 

در روایات دیگری آمده است كه دعایتان را با صلوات شروع و با آن ختم كنید، تا دعای شما بین دو دعای مقبول واقع شود و مستجاب گردد، زیرا خدا كریم‌تر از آن است كه اول و آخر دعاء را مستجاب كند و وسط آن را مستجاب ننماید.2

ذکر مبارک صلوات بر محمد و آل او (صلی الله علیه و آله) حجاب بر انداز است. گاه رفتار، کردار و نیات نادرست بندگان، حجاب بین خلق و حق تعالی می گردد که با ذکر صلوات آن حجاب از بین برداشته شده و دعاء به جانب او صعود می کند. از حضرت امام صادق (علیه‌السلام) گزارش شده است که:

 

«لا یَزَال الدّعاء مَحجُوباً حَتّی یُصَلّی عَلَی مُحَمد وَ آلِ مُحمد»3

 

پیوسته دعاء بر حجابی مستور است تا که بر محمد و آل او درود فرستاده شود. از همان امام همام نقل شده كه فرمود:

 

«من كانت له الی الله عزوجل حاجه، فلیبدء بالصلوه علی محمد و آله، ثم یسئل حاجته، ثم یختم بالصلوه علی محمد و آل محمد؛ فان الله عزوجل اكرم من آن یقبل الطرفین و یدع الوسط، اذا كانت الصلوه علی محمد و آل محمد لا یحجب عنه»4

 

کسی که نیاز و حاجتی به خداوند داشته باشد پس به صلوات بر محمد و آل او شروع کند، سپس از او حاجت بطلبد، و بعد از آن دعاء با صلواتی بر محمد و آل او برنامه را پایان برد، البته خداوند متعال گرامی تر از آن است که دو طرف را قبول ولی بخش میانی نیایش را رد کند. همین که صلوات بر محمد و آل او فرستاده شد دیگر دعاء محجوب نخواهد ماند.

 

 

..................................................

1. امام علی، نهج‌البلاغه، كلمات قصار، 361.
2. الحر العاملی، وسائل الشیعه، ج 4، 1137.
3. كلینی، كافی، ج 2، ص 491، و نیز محدث قمی، سفینه البحار، ص 448، در ذیل كلمه «دعاء».
4. الحر العاملی، وسائل الشیعه، ج 4، 1137.